ازتولید تاریخی نگرش‌های ذهنی در اندیشه سیاسی عرب

نویسندگان

  • حسن علیزاده دانش‌آموخته دکتری علوم سیاسی داشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
  • حمید احمدی عضو هیات علمی و استاد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

تحولات فکری جهان عرب را باید حول چالش‌های سیاسی و اجتماعی آن مورد تحلیل قرار داد. جهان عرب در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای تاریخی بسیاری مواجه بوده است. با مطالعه این تحولات می توان رویکردهای فکری سه‌گانه در جهان عرب یعنی؛ سلفی‌گرایی، سکولاریسم و همسازگرایی را در مراحل مختلف با تفاوت‌هایی بازشناسی کرد. طی یک قرن اخیر، جریان‌های فکری جهان عرب که از ریشه‌های تاریخی خود در طول قرن‌ها تغذیه شده‌اند، بار دیگر خود را بازسازی کرده‌اند. در حالی ‌که سلفی‌گرایی عربی با رجوع به نصوص دینی و استناد به ظواهر کلام مقدس، به احیای میراث عربی‌ـ ‌اسلامی می‌پردازد و به کاربرد اصول عقل مدرن تمدن غرب چندان تمایلی ندارد، جریان سکولاریسم عربی‌ـ با همه گرایش‌ها و انشعاباتش‌ـ کنار نهادن دین از عرصه اجتماعی را توصیه می‌کند و بر جذب اصول فکری تمدن غرب تأکید می‌کند. در این میان، جریان همسازگرایی عربی ضمن اعتقاد به کامل بودن دین اسلام و تمسک به جوهر و روح آن، تلاش دارد همسازی قابل‌ قبولی میان میراث عربی و دستاوردهای تمدن غرب ایجاد کند و این را از طریق باز تفسیر نصوص دینی ممکن می‌داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زمینه‌های تاریخی تکوین اندیشه سیاسی امام خمینی(س)

امام خمینی به عنوان رهبر کاریزما در انقلاب اسلامی ایران دارای شخصیت ذو وجوهی است: مرجعیّت، فقاهت، عرفان، حکمت و فلسفه و سیاستمداری ابعاد شخصیّت مردی است که انقلاب اسلامی ایران را به پیروزی رساند. از دیگر سو، در طول زندگانی وی که یکصد سال تاریخ اخیر ایران را دربرمی‌گیرد، مراجع و رهبران مذهبی دیگری نیز می‌زیستند که از نظر «فکر سیاسی» رویکردی متفاوت داشتند. ...

متن کامل

جهانی‌سازی و فرهنگ در اندیشه متفکران عرب

یکی از نیازهای مطالعات راهبردی کشور، شناخت جریان‌ها و وقایعی است که در کشورهای منطقه و جهانِ‌‌اسلام حضور دارند و ایران، بنا بر ضرورت‌های همجواری و نیز آرمان همکاری با جهانِ‌‌اسلام، خواه‌ناخواه با آنها مواجه می‌شود. از سوی دیگر یکی از موضوعات مشترک میان کشورهای اسلامی، مواجهه با تبعات فرهنگی جهانی‌سازی است. با در نظر گرفتن رابطه میان سه سطحِ توصیف، تحلیل و راهبرد در پژوهش و ضرورت بررسی موضوعات بر پ...

متن کامل

بررسی تاریخی جدال فضیلت و آزادی در اندیشه سیاسی غرب

یکی از جدال های اساسی در حوزه اندیشه سیاسی غرب که به جرأت می توان گفت همزمان با آغاز تفکر سیاسی بشر نمایان شده و تاکنون نیز ادامه دارد، جدال تاریخی بین فضیلت و آزادی است. این پژوهش بر آن است تا ویژگی های اصلی هریک از دو دسته نظریه های سیاسی فضیلت مدار و آزادی محور را در تاریخ اندیشه سیاسی غرب (از پیش سقراطیان تا قراردادگرایان) ردیابی و برجسته نماید. در این باره، می توان ویژگی های اصلی نظریه های...

متن کامل

تکنولوژی و تحولات سیاسی در جهان عرب

پیشرفت تکنولوژی زمان و فاصله را از میان برداشته است. تکنولوژی‌های نوینِ ارتباطی به فضای غالب سیاست در دنیای معاصر تبدیل شده‌اند. ابزارهایی مانند تلفن همراه، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای با تقویت فضای عمومی نقش حمایت‌کننده‌ای را در تغییرات اجتماعی ایفا می‌کنند. در تحولات بی‌سابقۀ اخیر در برخی کشورهای عربی ما شاهد ظهور و قدرت‌نمایی بی‌بدیل رسانه‌های نوین هستیم. جوانان عرب با استفاده از ش...

متن کامل

اندیشه سیاسی اسلام یا اندیشه سیاسی اهل سنت؟ معرفی و نقد کتاب اندیشه سیاسی اسلام در ده های میانه

این مقاله ابتدا به معرفی ساختاری و محتوایی کتاب اندیشه سیاسی در اسلام سده های میانه می پردازد. محتوای آن دو بخش اصلی دارد که در مجموع ده فصل را در برمی گیرند. سپس در بخش اصلی مقاله، نکات انتقادی مهم مطرح و پیشنهادهای اصلاحی و سازنده برای بهبود آنها ارائه می شود. سرفصل مهم ترین انتقادهای آن به قرار زیراست: فقدان روش شناسی روشن و چارچوب نظری آشکار، رویکرد تحلیلی پوزیتیویستی، تاکید بر اندیشه سیاس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 8

صفحات  1- 27

تاریخ انتشار 2010-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023